Evel-se e tispleger e vez kavet fosilennoù distummet e-barzh ar skiltr hag e vez kavet skiltr, kenkoulz all, er rannvroioù meneziek (diazad Kastellin da skouer).

Pa vez aes pe aesoc'h da faoutañ e follennoù e vez implijet da doiñ ha graet e vez graet sklent anezhañ

* diwar levr Lukian Kergoat, "Geologiezh"

Meur a seurt maen-sklent a zo en hor bro :

ar memes hini hag e Angers, eus ar su d' ar menez Du, stummet er Silurian hag hini diazad Kastellin stummet er C'harbonifer a vezer gouest da dennañ mein-to moan anezhe.

Lod all  evel hini ar menez Are, a vez  graet maen-menez anezhañ a zo startoc'h da faoutañ.

Krignadur torosennadoù nesañ ar mor Ordovikiat a roas tolzennadoù elfennoù silisek, aet d'ober krag, ha prioù mikaek ha felspatek a zo orin sklent brudet Angers a vez kavet e Breizh ivez betek Gourin.

Taolomp ur sell bremañ war ar geusteurenn bet fardet deomp gant an natur e kaoter divent ar sinklinal en deus roet diazad Kastellin.

300 milion a vloavezhioù zo, er sinklinal-se e-lec'h ma oa ar mor, e ouelezennas stank an traezh hag ar pri. Kaset e voe don-tre an holl ouelezennadoù-se ha goloet gant kilometradoù a zanvez o gwaskas.

Oberiet ivez gant ar magma e kemmas o c'henaozadur mineralogel: adstrinkennaet e voe ar pri a yeas da skiltr.

E-kreiz ar C'harbonifer (290 milion a vloavezhioù zo) e tihanas ar gouelezennadur en diazad hag en e vevennoù.

Ar plegadurioù herkiniat a uhelaas menezioù Breizh hag a lakaas ar c'harregadoù metamorfekaet da zont war-c'horre. Gwaskoù divent a flastras hag a laonennas ar skiltr. Kaoz int d'an distagioù pe frailhoù a gaver en dolzennad skiltr hag a ra da gorvoerezh ar sklent bout dañjerus-tre. A-drugarez dezhe, koulskoude, e c'hell ar sklent bout faoutet e follennoù moan.

Perzh pennañ ar maen-sklent eo bout faoutus da lâret eo e c'hell bout distaget e follennoù moan diouzh ur plaen anvet plaen ar faoutuster a zo skouer d'ar gwaskoù gouzañvet gant ar garregad pa oa bet stummet.

Dindan ar wask eo bet pladet ar garregad, o lakaat an holl elfennoù war ar memes tu : ar wiad eo. Karnet e vez diouzh ar plaen-mañ ma eo startoc'h ar maen hag a zo skouer da plaen ar faoutuster. Dont a reer a-benn d'e droc'hañ o skeiñ war ar "bouk", ur genn a vez sanket en un troc'h graet gant un heskenn. Diouzh doare ar maen e vez karnet goude a-dreuz gwiad pe graet vez un torradur eeun gant un taol "torr-gwalenn" en tu-enep d'un troc'h kein.

Nevez tennet eus ar vengleuz eo ar sklent ken gwevn hag ar c'houevr. Ar perzh-mañ a ro tu d'e labourat a steuz pa zisec'h ar maen.